In de illusie van zekerheid zit altijd angst.

Het is een mooie dag in september. In de ochtend rijd ik op de A4 richting de Van Nelle Fabriek in Rotterdam. Straks ga ik een virtuele meeting in met een aantal van onze partners. Met een lach rond mijn mond herinner ik mijzelf eraan dat ik dan goed wakker moet zijn. Een goede sfeer is vanzelfsprekend. We combineren die met professionele scherpte. Ben je als deelnemer niet attent genoeg? Dan is je beloning dat je knetterhard moet werken om weer aan te haken. Het is heerlijk om zo uitgedaagd te worden, in het gezamenlijke treintje mee te denderen en het beste van jezelf te geven.

Deze vorm van denksport vraagt een goede voorbereiding. Mijn warming-up is deze ochtend begonnen door lekker mee te galmen op de muziek van Robert Palmer en Roxy Music. Toevallig stond de jaren 60&70 zender nog op, herkende ik het eerste liedje en kon het galmen beginnen. Het geluid gaat nog iets harder. De samenzang van mijn muziekhelden van weleer en mijzelf klinkt schitterend! Tenminste……. dat doet het in mijn hoofd. Wanneer ik medereizigers heb dan attenderen zij mij er graag op, dat mijn zang “enigszins” onzuiver is. Deze rit rijd ik solo, ben ik zelf mijn enige publiek en genieten alle aanwezigen van het muziekspektakel. Na 5 golden oldies is het tijd om door te schakelen naar de volgende fase van de voorbereiding.

Welke zender zal ik opzoeken om mijn hersenactiviteit te stimuleren? Ik probeer NPO Radio 1 en val met mijn neus in de boter. Er start net een interview met Nicolas Mansfield, directeur bij de Nederlandse Reisopera. Natuurlijk ligt dat aan mij, maar ik had nog nooit van meneer Mansfield gehoord. Na het horen van dit inspirerende interview is dat compleet anders geworden en volg ik hem waar dat kan. Dit alles in de hoop ooit nog eens zo’n mooi moment van inspiratie te mogen ontvangen.  

Je leest het al. Ik ben ronduit enthousiast over de mens Nicolas Mansfield en gun het anderen ook om “iets” van hem mee te krijgen. Ik ga een poging wagen om de reden van mijn enthousiasme te delen.

Nicolas gaat afscheid nemen van de Nederlandse Reisopera. Alle reden voor een gesprek met hem op de nationale nieuwszender. Ik hoor de eerste zinnen van het gesprek en Nicolas heeft direct mijn aandacht te pakken. Of ik alles precies zo onthouden heb zoals besproken? Dat zal vast niet. Dus onderstaande fragmenten uit het gesprek zijn verwoord, zoals ik die onthouden heb. 

Mansfield wordt bevraagd over de programmering van de Nederlandse Reisopera. Uit het gesprek maak ik op dat het de gewoonte was dat de directeur vooral ook zelf opera’s schrijft, die vervolgens door het gezelschap uitgevoerd worden. Die gewoonte is echter door hem doorbroken. Nicolas zegt: Sinds ik directeur ben heb ik geen opera geschreven.

Wat ik heb geprobeerd te doen is voor verbindingen te zorgen. Verbindingen tussen de Nederlandse Reisopera en haar publiek, tussen politiek en publiek. Uit het vraag- en antwoordspel dat volgt maak ik op hoe Nicolas een analyse heeft gemaakt van wat goed was voor de belangrijkste stakeholder van het gezelschap. Dit is natuurlijk het publiek. Ik hoor hierin een mooi voorbeeld van werkelijk gericht zijn op de klant in plaats van de klant als een noodzakelijk iets te zien en daarnaar te acteren.

Nicolas heeft aangetoond hoe succesvol je kunt zijn door te verbinden vanuit gezamenlijk belang of het belang voor de ander en niet vanuit eigen belang. 

Waar veel bestuurders aantonen vooral ook rekening te houden met persoonlijke belangen geeft meneer Mansfield een voorbeeld door te vermelden dat op tijd weggaan als bestuurder een kunst is. Wat er dan volgt? Dat zien we wel nadat we hebben afgerond. Is dat, juist in deze tijd, wel verstandig? Dat is niet relevant. De relevantie zit in de vraag of het goed is voor de Nederlandse Reisopera.

Het beeld van een omgekeerde piramide vormt zich in mijn hoofd. In deze piramide zit niet de directeur op het hoogste niveau, maar de klant. Gevolgd door alle andere stakeholders en in de basis om dit allemaal te ondersteunen zit de directeur/bestuurder. Velen pretenderen het, enkelen acteren hier ook naar. Ik hoor één van die enkelen aan het woord. 

Het interview gaat verder: Meneer Mansfield, waar genoot u altijd het meest van bij de Reisopera?

Van de 5 minuten stilte voor aanvang van de voorstelling. Ik heb daar altijd veel meer van genoten, dan van het rituele applaus na afloop. Het moment dat mensen anticiperen op wat er komt en de spanning van de stilte. Het feit dat je op dat moment de stilte echt kunt horen.

Hé, zegt de interviewer, ik denk dat veel mensen verwachten dat het applaus belangrijk is, maar u zegt die stilte vooraf eigenlijk veel belangrijker is. Ja, dat geldt sowieso voor muziek. Ik denk dat veel mensen van muziek houden door niet alleen de noten en de muziek te horen, maar vooral door momenten van stilte tussen de noten.

Op dit moment van het gesprek waren mijn hersenen al lekker op toeren. Wat kon ik allemaal leren van de inzichten van deze man die duidelijk over zichzelf, zijn omgeving en onze maatschappij nadenkt. En met wie kan ik dit allemaal delen? 

Met gedachten die elkaar in snel tempo opvolgden, in combinatie met de aandacht die nodig is om veilig door het verkeer te gaan heb ik de rest van het interview maar gedeeltelijk geregistreerd. Een paar zinnen en fragmenten wil ik je echter niet onthouden, want naar mijn mening zitten er pareltjes tussen. Ook hier geef ik geen garantie dat Nicolas dit letterlijk zo gezegd heeft. Dit is ook niet relevant. Het gaat erom of ze iets voor jou kunnen betekenen. Ben je er klaar voor? Daar komen ze.

Wat denk je van:

In de illusie van zekerheid zit altijd angst. Of in de werkelijkheid van onzekerheid zit altijd hoop. Nog één om over na te denken is: Geld alleen gaat de culturele sector niet redden. De huidige tijd vraagt om heel veel creativiteit.

Een voorbeeld dat je niet moet blijven hangen in het verleden, maar gericht moet zijn op de toekomst volgt als de interviewer zegt: U heeft een hersenbloeding gehad. Heeft dat nog meegespeeld bij u besluit te vertrekken? Nou, je gaat nooit een baan verlaten om 1 reden. Ik ben inderdaad ziek geweest, maar wat relevant is ik ben ook weer helemaal hersteld. Wat wel zo is. Een lange afwezigheid is van invloed om je omgeving. Sommige mensen bloeien op. Dat moet je zien en daar moet je rekening mee houden. Ik vind het geweldig als mensen die inzien en er ook nog naar acteren ook. Ruimte innemen gaat vanzelf, ruimte bieden is lastiger, ruimte maken is ronduit uitdagend als je niet weet waar je daarna met jezelf heen moet. 

En meneer Mansfield, gaat u het publiek niet missen? Hoe bedoelt u? Het publiek blijft. Het publiek is de belangrijkste stakeholder. Deze laatste opmerking heb ik twee keer voorbij moeten laten komen om echt te bevatten wat daar gezegd wordt.

Als je het hebt over gericht zijn op het collectief belang en jezelf in dienst stellen van anderen, dan is Nicolas Mansfield een lichtend voorbeeld. Mensen zoals hij verdienen veel meer aandacht dan zij nu krijgen, denk ik. De volgende dag weet ik dat zeker. Ik sta diep in de nacht op om naar het verkiezingsdebat tussen Joe Biden en Donald Trump te kijken. Na 5 minuten denk ik dat het niet waar kan zijn wat ik zie en hoor. Na een kwartier haak ik af. Van een debat is geen sprake, luisteren is een kunst die niet verstaan wordt.

Voor ik weer in bed stap denk ik nog even terug aan het interview met Nicolas Mansfield en stel ik mij voor dat hij in debat gaat met Diederik Gommers. Diederik, de arts met intensieve zorg als medisch specialisme. Hij is voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care en sinds de uitbraak van Covid-19 een bekende Nederlander. Diederik Gommers, de man die zo wijs is dat hij deelnemers aan #Ikdoenietmeermee niet uitlacht of neerzet als gekkies. Hoe oneens hij het ook met hen is. Nee, hij neemt hen serieus en gaat het gesprek aan om te luisteren. En om elkaar op basis van uitwisseling van inzichten en ideeën te informeren.

Een debat tussen Mansfield en Gommers, hoe mooi zou dat zijn. Een debat waarbij de deelnemers weigeren om tegenover elkaar te gaan staan, omdat ze van nature naast de ander gaan staan en vandaaruit het gesprek aan gaan. Een gesprek met ruimte voor oorverdovende stilte.

Voor zo’n debat sta ik midden in de nacht op en dan weet ik zeker dat ik blijf luisteren tot het einde en nog lang daarna………….

In de werkelijkheid van onzekerheid zit hoop.

Auteur: Walter Pelgrim, walter@2cmore.com | 06 – 83 55 44 22

← Alle blogs